تامین خواسته

تامین خواسته یکی از مواردی است که افراد در دعوایی خود ممکن است با آن مواجه شوند .

یکی از دغدغه های اصلی اشخاصی که از دیگری طلبکارند این است که شخص مدیون متواری شده و هیچ مالی به نام خود ندارد یا اینکه قبل از اقدام طلبکار برای مطالبه طلب خود شخص بدهکار کلیه اموال خود را به دیگران انتقال داده یا از دسترس خارج می کند به همین دلیل قانونگذار برای جلوگیری از تضییع حق طلبکار نهادی را تاسیس کرده که شخص طلبکار یا دائن پیش از اقدام مدیون برای انتقال اموالش بطور قانونی بتواند نسبت به توقیف آن اقدام کند که ما در این مقاله قصد داریم همه چیز را در خصوص چگونگی توقیف اموال مدیون با عنوان تامین خواسته بررسی کنیم.

برای مشاوره رایگان در خصوص تامین خواسته با وکیل سارا وطن دوست با این شماره 02144084512 تماس بگیرید .

تامین خواسته چیست؟

طبق قانون آیین دادرسی مدنی خواهان یعنی کسی که دعوایی را بر علیه شخص دیگری مطرح می کند می تواند همزمان با تقدیم دادخواست دعوای اصلی یا بعد از آن و در طی جریان رسیدگی دادگاه تا قبل از صدور حکم قطعی و یا حتی قبل از تقدیم دادخواست اصلی ، نسبت به درخواست تامین خواسته اقدام نماید .

وقتی دعوایی در دادگاه مطرح می شود شخص می تواند همزمان ، قبل یا بعد از تقدیم دادخواست خود از دادگاه درخواست تامین خواسته نموده و بعد از استعلام توسط دادگاه ، اموال منقول و غیرمنقول یا حسابهای بانکی مدیون را شناسایی و توقیف کرده و در صورت صدور حکم قطعی به محکومیت خوانده یعنی بدهکار از محل فروش اموال توقیف شده یا برداشت از حسابهای توقیف شده او به حق خود برسد که به آن تامین خواسته می گویند.

خواسته همان چیزیست که خواهان از دادگاه میخواهد و تامین در لغت یعنی حفظ و ایمن و فراهم کردن چیزی و تامین خواسته در اصطلاح حقوقی یعنی حفظ و ایمن کردن خواسته که می تواند عین معین باشد یا کلی و در هرصورت اگر خواسته قابل بازداشت باشد می توان برایش درخواست تامین خواسته داد. در ادامه برای فهم بیشتر این مفهوم حقوقی چند مثال می آوریم.

بدهی ممکن است پول نقد باشد یا یک عین معین مانند یک پراید و یا کلی باشد مثل یک تن برنج طارم.

بدهی هرچه که باشد باید عین همان به طلبکار داده شود و شخص طلبکار می تواند بابت طلب خود از اموال بدهکار تا سقف بدهیش توقیف نماید و در صورتیکه عین معین باشد می تواند خود آن مال را توقیف کند .

ممکن است شخصی از دیگری طلبی داشته باشد که این طلب ممکن است عین معین باشد مثل یک خودروی پراید که مالکیت آن مورد اختلاف است و این دعوا تا به نتیجه برسد ممکن است ماهها زمان ببرد و در طی این مدت ممکن است خوانده این خودرو را از دسترس خارج کرده یا به شخص دیگری منتقل کند به همین دلیل خواهان با تقدیم درخواست تامین خواسته می تواند خودرو را توقیف کرده و از انتقال یا تلف آن جلوگیری کند.

درصورتیکه طلب خواهان عین معین نبوده و کلی باشد مثل اینکه شخصی از دیگری صد میلیون تومان طلب داشته و یا طلبش عین معینی باشد که تلف شده باشد مانند مثال فوق در خصوص پراید که در این صورت بدهکار باید قیمت آن را پرداخت کند خواهان می تواند برای پیشگیری از انتقال سایر اموال بدهکار که ممکن است برای فرار از پرداخت دین صورت گیرد درخواست تامین خواسته نماید.

درخواست تامین خواسته در چه مواردی امکان پذیر است؟

در موارد ذیل دادگاه مکلف است نسبت به صدور قرار تامین خواسته اقدام نماید :

1.  استناد خواهان در دعوای مطرح شده به سند رسمی باشد:خواهان در دادخواست تقدیمی باید دلایل دعوای خود را ضمیمه کند که این دلایل ممکن است نسبت به هر دعوا متفاوت باشد مثل سند عادی یا رسمی ، شهادت شهود ، سوگند و غیره که طبق قانون آیین دادرسی مدنی درصورتیکه مستند دعوا یعنی دلیل ارائه شده سند رسمی باشد مانند سند ملکی در صورت درخواست خواهان دادگاه قرار تامین خواسته را صادر می کند.
2.  امکان تضییع و از بین رفتن خواسته خواهان وجود داشته باشد:ممکن است خواهان متوجه شود که خوانده دعوا اقدام به فروش یا انتقال اموال خود نموده و در صورت عدم توقیف اموال ، حق او ضایع شده و دیگر مالی باقی نخواهد ماند تا او به حقش برسد و در اینصورت با اثبات این امر می تواند دادگاه را مجاب به صدور قرار تامین خواسته نماید و در این مورد نیز دادگاه مکلف به صدور قرار تامین خواسته می باشد.
3. در خصوص اسناد تجاری واخواست شده :اسناد تجاری عبارتند از چک و سفته و برات که در صورت نبودن محل نسبت به چک گواهی عدم پرداخت صادر شده و برگشت می خورد و در مورد سفته نیز واخواست صورت می گیرد که در مورد هردوی این اسناد در صورت درخواست خواهان دادگاه قرار تامین خواسته صادر می کند .
4. پرداخت خسارت احتمالی به حساب صندوق دادگستری :در صورتیکه هیچ یک از موارد فوق وجود نداشته باشد خواهان می تواند با پرداخت 10 الی 20 درصد از کل مبلغ خواسته به صندوق دادگستری درخواست تامین خواسته نماید. میزان خسارت احتمالی با توجه به مبلغ خواسته توسط دادگاه تعیین می شود و این مبلغ به این جهت اخذ می شود که اگر بعد از رسیدگی به دعوا خواهان محق شناخته نشود و از توقیف اموال خسارتی به خوانده وارد شده باشد بتواند از محل خسارت احتمالی واریز شده خسارات خود را جبران کند.

وکیل سارا وطن دوست را در اینستگرام دنبال کنید .

خسارت احتمالی در قرار تامین خواسته چیست؟

همانطورکه اشاره شد در مواردی که مستند دعوای خواهان سند رسمی نبوده ، خواسته در معرض تلف و تضییع نبوده و دعوا مربوط به اسناد تجاری واخواست شده نمی باشد خواهان باید درصدی از خواسته خود را به عنوان خسارت احتمالی به صندوق دادگستری واریز نماید. این تامین بصورت نقدی بوده و با نظر دادگاه و با توجه به میزان خواسته از 10 تا 20 درصد مبلغ خواسته می باشد.

درواقع خسارت احتمالی مبلغی است که خواهان به صندوق دادگستری واریز می کند تا اگر دعوا به نفع او تمام نشد و محق شناخته نشد خوانده دعوا که از قرار تامین خواسته و توقیف اموالش خسارت دیده بتواند از محل این تامین خسارات خود را جبران کند.

خسارت احتمالی تعیین شده توسط دادگاه قطعی بوده و قابل اعتراض نمی باشد . درصورتیکه خواهان در دعوا شکست بخورد خوانده می تواند ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی مبلغی را که خواهان به عنوان خسارت احتمالی قبل از صدور قرار تامین خواسته به صندوق دادگستری واریز کرده از دادگاه درخواست کند.خوانده باید دلایل خود را در خصوص خسارتی که از قرار تامین و توقیف اموال به او وارد شده به دادگاه ارائه دهد و دادگاه نیز به خواهان ابلاغ کرده و در وقت فوق العاده رسیدگی و رای مقتضی صادر خواهد کرد و این رای قطعی می باشد.

آیا خسارت احتمالی بعد از پایان رسیدگی به خواهان مسترد می شود؟

درصورتیکه رای قطعی به نفع خواهان صادر شود و یا خوانده ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ رای قطعی که به ضرر خواهان صادر شده تقاضای خسارت احتمالی را نکند به درخواست خواهان مبلغی که بابت خسارت احتمالی واریز شده به او مسترد می شود.

برای مشاوره رایگان در خصوص تامین خواسته و پرونده حقوقی و کیفری خود با این شماره 02144089943 تماس بگیرید .

شرایط درخواست تامین خواسته چیست؟

صدور قرار تامین خواسته شرایطی دارد که می بایست رعایت شود وگرنه درخواست خواهان رد خواهد شد . این شرایط به شرح ذیل می باشد :

1.  تقدیم دادخواست دعوای اصلی ظرف ده روز از تاریخی که قرار تامین صادر شده است:ممکن است شخصی پیش از اقدام برای تقدیم دادخواست دعوای اصلی ، درخواست تامین خواسته کرده باشد که در این صورت از تاریخ صدور قرار تامین خواسته توسط دادگاه تا ده روز زمان دارد تا دعوای اصلی خود را مطرح نماید وگرنه در صورت درخواست خوانده ، قرار تامین توسط دادگاه لغو خواهد شد.
2. خواسته ای که خواهان در دادخواست خود قید می کند باید عین معین بوده یا میزان آن معلوم باشد:همانطور که در ابتدای مقاله عرض کردیم عین معین مالی است که وجود خارجی داشته و فقط یک عدد از آن وجود داشته و عین آن دیگر وجود ندارد مانند یک پراید به رنگ آلبالویی با پلاک مشخص یا هر وسیله دیگری برعکس کلی که عین آن موجود بوده و در دسترس است مثل برنج طارم یا سیب دماوند که عین آن موجود است و در تامین خواسته باید میزان آن معلوم باشد مثل اینکه بگوییم یک کیلو برنج طارم.
3.  درخواست تامین خواسته می بایست از دادگاهی به عمل آید که صلاحیت رسیدگی به دعوای اصلی را دارد:همانطورکه می دانید طرح دعاوی باید با رعایت قواعد مربوط به صلاحیت محلی و ذاتی صورت پذیرد یعنی دعوا باید در دادگاه صالح طرح شود . اصل کلی در مورد صلاحیت محلی در دعاوی حقوقی ، صلاحیت محل اقامت خوانده بوده و در خصوص دعاوی راجع به ملک دعوا در دادگاه محل وقوع ملک باید مطرح شود . در مورد تامین خواسته نیز باید دید کدام دادگاه صالح به رسیدگی به دعوای اصلی می باشد که درخواست تامین را از آن دادگاه انجام داد.
4. خواسته می بایست منجز و قطعی باشد :گاهی ممکن است برخی از طلبها منجز نباشد یعنی معلق بوده یا مشروط و موجل باشد. مثلا شخصی به فرزند خود می گوید من این ماشین را به تو فروختم به شرط اینکه در آزمون قبول شوی در این مورد چونکه معامله انجام شده مشروط به شرطی است که هنوز محقق نشده نمی توان درخواست تامین خواسته نمود و یا شخصی یک تن برنج به دیگری می فروشد که 6 ماه دیگر قیمتش را بگیرد که در این مثال نیز به دلیل موجل بودن طلب نمی توان درخواست تامین نمود.
5. خواسته باید قابلیت توقیف و بازداشت داشته باشد:باید توجه داشت خواسته ای قابل بازداشت است که وجود فیزیکی داشته باشد مثل یک دست فنجان یا یک انبار پر از گندم و در صورتیکه خواسته الزام یا منع از انجام عملی باشد مانند الزام به تنظیم سند رسمی ، قرار تامین خواسته صادر نمی شود لکن می توان تقاضای صدور دستور موقت نمود.

برای مشاوره تخصصی تامین خواسته و پرونده حقوقی و کیفری خود با وکیل سارا وطن دوست تماس بگیرید .

آیا قرار تامین خواسته قابل اعتراض است؟

قرار تامین خواسته بعد از صدور به خوانده ابلاغ شده و بعد اجرا می شود و او می تواند ظرف ده روز در همان مرجعی که قرار را صادر کرده به آن اعتراض نماید.

آیا می توان پیش از ابلاغ قرار تامین خواسته آن را اجرا کرد؟

در مواردی ممکن است شخص خوانده بعد از ابلاغ قرار تامین خواسته اموال خود را از دسترس خارج نموده و با تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت بدهی خود بصورت یکجا خودداری کند به همین دلیل در مواردی که دادگاه تشخیص دهد ابلاغ فوری ممکن نبوده و خواسته خواهان  در معرض تضییع و تفریط می باشد قرار تامین پیش از ابلاغ اجرا خواهد شد.

چه زمانی از قرار تامین خواسته رفع اثر می شود؟

وقتی حکم به نفع خواهان صادر و اجرا شود دادگاه قرار رفع تامین را صادر می کند ولی ممکن است رای به نفع خواهان صادر نشده و در دعوا شکست بخورد و یا اینکه خود دعوا را مسترد کرده و پس بگیرد که در این صورت تامین خواسته خود به خود رفع خواهد شد.

درخواست تامین خواسته در چه مرحله ای از دادرسی امکانپذیر است؟

طبق قانون در مراحل زیر می توان درخواست صدور تامین خواسته نمود:

•  پیش از تقدیم دادخواست بدوی
•  همزمان با تقدیم دادخواست بدوی
• همزمان با تقدیم دادخواست تجدیدنظر
•  در طول جریان رسیدگی بدوی و تجدیدنظر تا قبل از صدور حکم قطعی

برای مشاوره تخصصی در امور پرونده کیفری و حقوقی با وکیل سارا وطن دوست با این شماره 09199092966 تماس بگیرید.

در چه مواردی برای صدور قرار تامین خواسته خسارت احتمالی دریافت نمی شود؟

در موارد ذیل صدور قرار تامین خواسته نیاز به واریز خسارت احتمالی ندارد :

1.  مستند دعوا سند رسمی باشد .
2.  احتمال تضییع و تلف خواسته وجود داشته باشد .
3.  در خصوص دعاوی مربوط به اسناد تجاری مثل چک .
4.  در مورد جنبه خصوصی دعاوی کیفری .
5.  در مورد امور حسبی مانند تقسیم ترکه متوفی .
6.  دعوای مربوط به معامله به قصد فرار از دین .

هزینه دادرسی برای درخواست تامین خواسته چقدر است؟

رسیدگی به درخواست تامین خواسته مستلزم پرداخت هزینه دادرسی معادل دعاوی غیرمالی می باشد و میزان خواسته در هزینه دادرسی تامین خواسته تاثیری ندارد .

آیا اعسار از پرداخت هزینه دادرسی تاثیری بر پرداخت خسارت احتمالی تامین خواسته دارد؟

هزینه دادرسی به حساب دولت اخذ می شود و شخصی که دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی داده و اعسارش پذیرفته شده است از پرداخت خسارت احتمالی معاف نمی شود چراکه خسارت احتمالی برای تامین حقوق احتمالی اشخاص بوده و دولت در آن نفعی ندارد. بنابراین حتی شخص معسر نیز باید خسارت احتمالی را پرداخت نماید تا قرار تامین خواسته صادر شود .

آیا صدور قرار تامین خواسته برای ذینفع حق تقدم ایجاد می کند؟

باید توجه داشت که صرف صدور قرار تامین خواسته برای ذینفع حق تقدم ایجاد نمی کند بلکه برای کسی که اول نسبت به توقیف مال اقدام نموده اولویت ایجاد خواهد شد. بر فرض اگر کسی به چندین نفر بدهکار باشد و طلبکاران او اقدام به طرح دعوا کرده و قرار تامین خواسته برای همه آنها صادر شده باشد اولویت با کسی نیست که قرارش اول صادر شده بلکه شخصی نسبت به اموال مدیون حق تقدم دارد که زودتر از بقیه آن را بازداشت کرده باشد .

آیا با صدور قرار تامین خواسته مال بصورت فیزیکی توقیف می شود؟

در مورد اموالی که قابل ثبت هستند مانند ملک و ماشین در اجرای قرار تامین خواسته فقط بصورت سندی توقیف می شوند و بعد از توقیف قابل نقل و انتقال نخواهند بود ولی درخصوص اموالی که به ثبت نمی رسند مانند لوازم موجود در انبار بصورت فیزیکی توقیف و به امین اموال سپرده خواهند شد .

مزایای تامین خواسته چیست؟

تامین خواسته قراریست که از دادگاه یا شورای حل اختلاف صادر می شود و این اقدام برای توقیف اموال بدهکار پیش از صدور حکم قطعی شامل مزایای است که در ذیل به آن اشاره می شود :

1.  پیشگیری از اقدام خوانده برای نقل و انتقال اموال خود یا از دسترس خارج کردن آن برای فرار از ادای دین .
2.  ایجاد حق تقدم نسبت به طلبکاران دیگر خوانده در پرداخت دین از محل فروش اموال توقیف شده .
3.  اگر در اجرای قرار تامین خواسته ، طلب خوانده نزد شخص ثالثی توقیف شده باشد آن شخص حق انتقال مال یا تهاتر آن مال را ندارد و خواهان می تواند با حکم دادگاه طلب خود را از شخص ثالثی که به خوانده بدهکار است بگیرد .

اگر چه در این مقاله جواب سوال خود را دریافت نکردید ما همچنان نیز در کنار شما هستیم تا شما را یاری کنیم. با وکیل سارا وطن دوست در تماس باشید .